توریستی و گردشگری
توریستی و گردشگریتوریستی و گردشگری
توریستی و گردشگریجزیره کو فی فی تایلند
تایلند یکی از مقاصد مهم گردشگری در جهان است. این کشور دارای جزایر فراوان و زیبایی است که یکی از آنها، کو‌فی‌فی نام دارد. این جزیره دارای جاذبه‌های توریستی فراوان است که هرساله گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند.
جزایر فی فی تایلند بین جزیره پوکت و غرب تنگه مالاکا قرار دارد. بزرگترین جزیره در بین جزایر فی فی جزیره «کو فی فی دون» است. این جزیره به دلیل مناظر زیبا و خیره کننده خود معروف شده و سالانه گردشگران زیادی به آن سفر می کنند. سواحل جزیره و آب های زلال آن تحت حفاظت پارک ملی است. در حال حاضر، امکانات تفریحی آبی جزیره کو فی فی مثل غواصی سطحی و غواصی اسکوبا این جزیره را تبدیل به یکی از محبوب ترین مقاصد گردشگری کشور تایلند کرده است.
کو‌فی‌فی یکی از گران‌ترین جزیره‌ها در تایلند است. هزینه‌ی خوابگاه از ۳۰۰ بات و اتاق‌های خصوصی از ۶۷۵ بات شروع میشود. هزینه‌ی یک اتاق دو تخته با تهویه در یک هتل ارزان‌قیمت حدود شبی ۱۰۰۰ تا ۱۸۵۵ بات است. همچنین در فصول ارزان‌قیمت، خانه‌های ییلاقی با اجاره‌ی شبی ۸۰۰ بات پیدا می شود.
جزایر فی فی تایلند از۶ جزیره کوچک و بزرگ تشکیل شده است و از معروفترین جزایر جهان و یک از انتخابهای توریستهای تور تایلند به خاطر جاذبه های توریستی و مناطق بکر آن میباشد. زیرا این جزایر در فاصله کمتر از ۵۰ کیلومتری جزیره پوکت است که مشتاقان تایلند و تور پوکت میتواند با سفر به تایلند در جنوب شرق آسیا از صخره های آهکی، ساحلهای شنی و غارهای تودر تو و گاها بکر و کشف نشده لذت ببرند دوتا از این ۶ جزیره به نام جزیره فی فی کوچک و جزیره فی فی بزرگ برای ما بیشتر شناخته شده است که اولی Phi Phi Lei خالی از سکنه و برای سکانسهای فیلمبرداری استفاده میگردد د و جزیره بزرگتر Phi Phi Don ، که مسلمانان جنوب تایلند در آن زندگی میکنند و تقریبا ۴۲ کیلومتر مربع است که جالب است بدانید وسیله موتوری و ماشین در آن حق تردد ندارد.اگر شما در سفر به تایلند تور پوکت را انتخاب کنید با پرداخت مبلغ کمی میتوانید با قایقهای تندرو به این جزیره سفر کنید البته اگر خوش شانس باشید ممکن است با توقف در طول مسیر شنا کنید و از عظمت کوههای اطراف جزیره لذت ببرید. غار بزرگ Viking Cave که ۳ کیلومتر طول دارد در جزیره فی فی قراردارد و به دلیل وجود مرجانهای دور جزیره اگر مشتاق غواصی در آبهای عمیق هستید و میخواهید ماههای گونه های متفاوت با رنگهای شاد و جذاب را مشاهده کنید با قایقهای اجاره ای Kayaking در جزیره این امکان برای شما فراهم میباشد.امکانات دیگر جزیره فی فی برای توریستها ساحل میمونها,صخره نوردی,ورزش زیپ لاین یا Fox SeaLand Flying که نمونه آن در مجموعه ورزشی توچال(بام تهران) است با این تفاوت که بروی یک رودخانه ۲۰۰ متری بنا شده است. در انتهای ویدئو کوتاهی از جزیره زیبای فی فی را مشاهده نمائید.
کارهایی که باید در جزیره کو فی فی انجام دهیدیکی از بهترین نقاط گردشگری جهان بودن، باعث شده که فی فی فعالیت های بسیاری برای گردشگران داشته باشد معمولا مردم تور جزیره فی فی را با امکانات کامل آن رزرو می کنند که این تورها از تورهای یک روزه به جاذبه های مهم کو فی فی دون تا تورهای ۳ یا ۴ روزه که در آن ها بازدید از همه جاذبه های فی فی گنجانده شده متغیر می باشد. تفریحات دیگری که جزیره فی فی دارد شامل کشتی سواری، شیرجه از روی صخره ها، صخره نوردی و ماهی گیری می باشد. ماجراجویی های عجیب و غریب در کوه ها و صخره های این جزیره و هیجان آن می تواند میزان آدرنالین خون شما را به حد انفجار برساند. خلیج مایا مهمترین جاذبه جزیره فی فی است که در فیلم های زیادی نمایش داده شده و یکی از زیباترین مناظر طبیعی جزیره را دارد، اگر به جاههای ناشناخته و مسیرهای دشوار این جزیره سفر می کنیم پاداش تجربه تماشای منحصربفردترین مناظر جهان در انتظار شما خواهد بود. شرق تونسای بهترین محل برای پیدا کردن رستوران های خوشمزه است و فراموش نکنید که از دهکده جزیره فی فی هم دیدن کنید.
غذاهای کو فی فیلذت بردن از غذاهای جزیره کو فی فی یکی از بهترین تجربه های این سفر است. مهمترین غذای این منطقه غذاهای دریایی است که موجودات دریایی را در طول روز صید می کنند و به دلخواه شما هر کدام را بریتان پخت می کنند، به غیر از رستوران های دریایی، مکان های دیگری هم برای ارائه غذاهای تایلندی و اروپایی وجود دارد. اما لذت واقعی طعم غذاهای فی فی وقتی است که گوشه و کنار این جزیره را بگردید و محل هایی را پیدا کنید که در آن غذاهای محلی فی فی سرو می شود.
جزیره کو فی فی تایلند
آبشار نیاگارا، یکی از بهترین شگفتی های جهان در کانادا
رود نیاگارا از دریاچه ایری سرچشمه می گیرد و آب چهار تا از دریاچه های بزرگ پنجگانه را به دریاچه انتاریو زهکشی می کند. این رودخانه در نیمه راه مسیر ۵۸ کیلومتریش از لبه صحره ای بلند به پایین می ریزد و بدینسان آبشار نیاگارا ساخته می شود.
آبشارهای نیاگارا ترکیبی از دو آبشار بسیار بزرگ و یک آبشار کوچک‌تر میباشد که بر رودخانه نیاگارا واقع است. از لحاظ موقعیت جغرافیایی آبشار نیاگارا در مرز ایالت نیویورک در آمریکا و کانادا در جنوب استان انتاریو (Ontario) قرار دارد. آبشار بزرگتر اصطلاحاً به آبشار کانادایی یا آبشار نعل اسب معروف است و آبشار کوچک‌تر به آبشار آمریکایی معروف است. علت اصلی شهرت آبشار نیاگارا نه به علت ارتفاع آن بلکه به علت عریض بودن آن است. به طور متوسط نزدیک به ۱۱۰ هزار متر مکعب آب از آبشارها در دقیقه سرازیر میگردد. آبشار نیاگارا بر مسیر رودخانه نیاگارا ، در ۵۰ کیلومتری شمال شهر بوفالو در غرب ایالت نیویورک قرار دارد.
رودخانه مزبور در سمت شمال پیش رفت و به یک پرتگاه بزرگ سنگی رسید که رویش را لایه ای از سنگ آهک پوشانده بود، و در همین نقطه بود که آبشار اصلی نیاگارا را پدید آورد. از آن زمان تاکنون، نیروی فراوان آب، مقداری از صخره ها را فرسوده و آبشار را عقب تر برده است، آبشار کنونی نیاگارا نزدیک به ۱۱ کیلومتر از نقطه اولیه اش عقب تر رفته است!
بر خلاف تابستان بسیار زیبا، تورنتو زمستانی سرد و طولانی دارد. بافت جمعیتی تورنتو به گونه ای است که پس از ایتالیایی ها، بزرگترین اقلیتی که در این شهر زندگی می کنند، چینی ها هستند. گویا نخستین کانادایی های چینی تبار حدود ۱۲۰ سال پیش برای ساخت راه آهن به این کشور آمدند. پس از چینی ها هندیها پرجمعیت ترین گروه را در تورنتو تشکیل می دهند. از ۵ یا ۶ سال گذشته ایرانی ها به پنجمین اقلیت تورنتو تبدیل شده اندکه بیشتر آنها افراد جوان با تحصیلات بالا هستند.
زمین شناسان آبشار نیاگارا را بسیار جوان می دانند و می گویند عمرش از ۱۰ هزار یا ۱۵ هزار سال بیشتر نیست. در عصر یخبندان ، یخچالهای طبیعی ، تمام مناطقی را که امروزه منطقه نیاگارا نامیده میشود، پوشانده بودند. همزمان با ذوب شدن یخها، دریاچه ایری تشکیل شد. آبی که از این دریاچه سرریز می شد در سمت شمال، راهی پیدا کردن و به صورت یک رودخانه درآمد.
حرکت به سمت آبشار از تورنتو تا آبشار حدود یک ساعت و نیم راه بود. آن روز هوا دلچسب و آفتابی بود و آبشار نیاگارا با رنگین کمانهای زیبایش جلوه ای دل انگیز را ایجاد کرده بود. قایق هایی آنجا است که به گردشگران کرایه می دهند تا با تمام وجود بتوانند هیجان و زیبایی آبشار را حس کنند.. سوار این قایق های نیاگارایی شدیم. گویا اولین کسی که جرات کرده با قایقش به جنگ آبهای نیاگارا برود زنی ۶۰ ساله بوده که در دهه ۱۹۵۰ این کار را انجام داده و زنده هم مانده است. تا دلتان بخواهد وسیله بازی آنجا است تا گردشگران و مسافران در کنار دیدن نیاگارا حوصله شان سر نرود. به ویژه وسایل بازی هوایی که نماهایی زیبا از آبشار را به دیدگان می آورد. جمعیت برای دیدن زیباترین آبشار دنیا هجوم آورده و مشغول عکس گرفتن هستند. در اینجا هرچه دلتان بخواهد، امکان برای تفریح و لذت بردن از طبیعت وجود دارد. بخشی از آبشار نیاگارا در خاک امریکا است و بخشی دیگر از آن در خاک کانادا و اگر روبه روی آبشار کانادا بایستی، آبشار امریکا و خاک آنجا را می توانی ببینی. البته آبشار امریکا آنقدر کوچک است که توجه کسی را جلب نمی کند و بیشتر امریکایی ها نیز برای دیدن آبشار نیاگارا به کانادا می آیند. پلی به اسم رنگین کمانRainbow bridge دو کشور را به هم متصل می کند. آبشار نیاگارا عظمتی فوق العاده دارد. می توان ساعت ها به آن خیره ماند و خسته نشد و حتی گذر زمان را هم نفهمید. آنجا معمولا هوا برای گردشگران خوب است و می توان سنگهای عظیمی را که آب از رویشان به پایین می ریزد دید اما ذرات آب کمتر اجازه می دهد که طرف کانادایی آبشار را از خاک امریکاکه در واقع زیباتر هم است، مشاهده کرد. نیاگارا یکی از مناظر طبیعی دنیا است که اسم و رسمش برای بسیاری از گردشگران حرفه ای است.
نخستین گزارش مربوط به آبشار نیاگارا در سال ۱۶۹۷ میلادی تهیه شد. این گزارش را یک مبلغ مذهبی و کاشف فرانسوی به نام پدرلوئی هانپن نوشته بود. پدر هانپن ، در سال ۱۶۷۸ میلادی ضمن سفری به دنیای جدید همراه با سوردولاسال، آبشار مزبور را دیده بود. ( دو عکسی که در گالری تصاویر ، آبشار نیاگارا نورپردازی شده مربوط به کشور آمریکا است )
آبشار نیاگارا، یکی از بهترین شگفتی های جهان در کانادا
جاذبه های گردشگری استونی
جمهوری اِستونی (به استونیایی: Eesti) کشوری در منطقه بالتیک در شمال اروپا است. این کشور از غرب به دریای بالتیک و از شمال به خلیج فنلاند می‌رسد و مرز شرقی آن با روسیه و مرز جنوبی آن با لتونی مشترک است. جمعیت آن ۱٬۳۱۵٬۹۴۴ نفر[۱] و پایتخت آن تالین است. واحد پول این کشور یورو و تنها زبان رسمی این کشور استونیایی بسیار به زبان فنلاندی نزدیک است. این زبان برخلاف اکثریت زبان‌های قاره اروپا که از ریشه هندواروپایی هستند جزو زبان‌های خانواده اورالی است. استونی از کم‌جمعیت‌ترین کشورهای اتحادیه اروپا است.
قلعه Rakvere
جزیره هیوما ( Hiiumaa )
کشور استونی جزایر چندانی ندارد، با این حال هیوما یکی از چندین جزایر دور از ساحل و واقع در دریای بالتیک است، که از تالین پایتخت استونی امکان مسافرت با کشتی یا هواپیما به این جزیره مهیا شده است.
پارک ملی سوما (Soomaa National Park )
شهر ساحلی Parnu
جاذبه های گردشگری استونی
نوروز در تاجیکستان
مردم تاجیکستان با حضور در پارک ها شهر دوشنبه نخستین روز بهار را جشن می گیرند
تاجیکان فارسی زبان که سالیان زیادی زیر سلطه نظام شوروی سابق بودند پیش از دو دهه است که دل به آیین‌های نیاکان از جمله نوروز باستانی بسته‌اند و اکنون آنها همراه با ایرانیان و دیگر مناطق فارسی زبان نوروز را به عنوان یک جشن ملی تجلیل میکنند. تا قبل از سال ۱۳۷۰ ، رژیم کمونیستی شوروی سابق که ۸۰ سال بر جمهوری‌های آسیای میانه از جمله تاجیکستان تسلط داشت تلاش می‌کرد که خاطرات و فرهنگ نوروزی از مردم تاجیکستان زدوده شود اما تاجیکان با پایبندی به سنت‌های اصیل خود نوروز را زیر عناوین ˈعید بهار ˈ و ˈجشن کشاورزانˈ زنده نگه داشتند. اگرچه در حال حاضر هم گروه های تندروی مذهبی در این کشور در تلاشند این آیین ملی را محدود کنند. عید نوروز در تاجیکستان و برخی دیگر از نقاط آسیای مرکزی “عید سر سال”یا “عید سال نو”نامیده می شود.
در آستانه عید نوروز؛ شهر دوشنبه و به خصوص بدخشان تاجیکستان حال و هوای خاصی دارند . خانه تکانی ، جنب و جوش مردم تاجیک برای آذین بندی خیابان ها و منازل برای استقبال از بهار و برپایی جشن نوروز ، شنیدنی و دیدنی است . تاجیک ها که زن و مرد همدوش یکدیگر به کار و فعالیت مشغول اند، با رسیدن بهار و عید نوروز هیچ کینه و کدورتی در دل ها نمی ماند ، زیرا نوروز عید محبت ، عشق ورزی و دوستی است.
در این راستا روز نوروز معمولاً امام علی رحمان، رییس‌جمهور در یک اجتماع بزرگ سخنرانی می‌کند و مراسمی متشکل از بخش‌های مختلف رقص و تئاتر مقابل او اجرا میشود. اما حضور در این مراسم معمولاً بی‌اجازه و هماهنگی قبلی (ولو وقتی در استادیوم برگزار میشود) غیر ممکن است و البته محافظان روس او به میهمان‌نوازی تاجیک‌ها نیستند.
آشنایی با آداب و رسوم نوروز در استان بدخشان تاجیکستان
عید نوروز در کشور تاجیکستان به عنوان نماد هویت و فرهنگ شناخته می شود. مردم تاجیک همچون دیگر اقوام ایرانی تبار آداب و آیین خاصی برای مراسم نوروز دارند و روز نوروز در تاجیکستان با سال شمار دهقانی تاجیکی اول ماه حمل و با حساب میلادی ۲۱ یا ۲۲ مارس شروع می شود که به نام ‘خیدیر ایام’ یعنی جشن بزرگ معروف است. جشن نوروز برای مردم تاجیکستان، به‌ویژه بدخشانیان، جشنی ملی و دیرینه است.
تاجیک‌ها از نوروز به عنوان رمز دوستی و زنده شدن کل موجودات یاد میکنند.در این ایام دید و بازدید از اقوام و بزرگان صورت می گیرد. به مزارها می روند و قرآن و دعا می خوانند. هم چنین در بدخشان مدیحه سرائی در وصف پیامبر و امامان معصوم انجام می دهند.در مقابل در شب نوروز در مزار بزرگواران که در بدخشان تاجیکستان آستان گویند، آتش روشن می کنند و مردم به زیارت مزارها می روند و سنگ آتش را سه بار می بوسند و به دیده ها می مالند. این آیین می تواند بازماندۀ رسم زرتشتی فروردینگان باشد که اکنون هم در میان زرتشتیان معمول است.
تعدادی از مراسم این جشن در تاجیکستان با مراسم سنتی آن در ایران مشترک است، اما بعضی از این مراسم مختص مردم تاجیکستان است که به تعدادی از آنها اشاره خواهد شد:
۱-“خیدیر ایام” یا جشن بزرگ:
تاجیکان هم چون دیگراقوام ایرانی نژاد آیین و آداب خاصی برای جشن نوروز دارند. روز نوروز در تاجیکستان با سال شمار دهقانی تاجیکی اول ماه حمل و با حساب میلادی ۲۱ یا ۲۲ مارس شروع می شود که به نام “خیدیر ایام”یعنی جشن بزرگ معروف است. تاجیکان، برخلاف سال های جدایی از سرزمین نیاکان خود ایران زمین، هیچ گاه سنت های ملی خویش را فراموش نکردند و هر سال عید نوروز را با برگزاری آیین های ویژه جشن گرفته اند. مردم فارس زبان تاجیکستان که در آغوش طبیعت سرسبز منطقه آسیای مرکزی زندگی می کنند شعر و ادب فارسی را از نیاکان خود به میراث برده اند و مردمانی فرهنگ دوست و پایبند به آداب و سنت های پیشینیان خود هستند.
با وجود این که در دوران حاکمیت شوروی سابق ، روس ها با هدف یکسان سازی فرهنگی در جمهوری ها برگزاری سنت های ملی را ممنوع کرده بودند اما مردم مسلمان و فارس زبان تاجیکستان هیچ گاه از سنت ملی و مذهبی خویش دست نکشیده اند. تاجیکستان ؛ یکی از سه کشور فارسی زبان جهان روزهای قبل از فرارسیدن بهار همراه و همدوش با ملت ایران و افغانستان به استقبال عید نوروز می روند تا بار دیگر آن را در دوران استقلال خویش با شکوهی بیشتر برگزار کند. همزبانی و قرابت فرهنگی ایرانیان و تاجیکان موجب شده است تا هر ساله بر شمار کسانی که در این ایام مقصد تعطیلات نوروزی خود را تاجیکستان انتخاب می کنند، بیشتر می شود.
آیین های جشن عید نوروز و آغاز سال نو از آداب و رسوم مردم تاجیکستان و برجای مانده از فرهنگ ایران زمین در این کشور است . مردم این کشور همانند مردم دیگر کشورهای حوزه تمدنی ایران از شب چهارشنبه سوری با برپایی آیین های جشن سنتی به استقبال عید نوروز می روند. تاجیک ها چهار روز تعطیلات رسمی برای نوروز دارند و در این مدت، سکوهای موقت کنسرت در گوشه و کنار شهرها بر پا میشود که تا روزها پس از این ایام شاهد شادی و پایکوبی مردم است. علاوه بر آن ، همه شهرها و روستاها نیز مراسم سنتی دست افشانی و شادمانی دارند.
۲- خانه تکانی و سفره “دسترخان”:
خانه تکانی یا جاروب بندان یکی از این آیین‌هاست که معمولا روز ۱۹ مارس برگزار میشود. در روز های عید ،مردم تاجیک همه لباس نو می پوشند ، به ویژه کودکان ، زنان و دختران با پوشیدن لباس های رنگارنگ که نقشی از گل های بهاری دارند به شکوه این جشن می افزایند. نوروز را هر اداره، کارخانه و نهادهای دولتی و غیردولتی به طور دسته جمعی جشن می گیرند و مردم روستاها و قصبه ها نیز مراسم جشن نوروز را برگزار می کنند. “عطار نیشابوری ” ؛
جهان از باد نوروزی جوان شد / زهی زیبا که این ساعت جهان شد
شمال صبحدم مشکین نفس گشت / صبای گرم رو عنبر فشان شد
تو گویی آب خضر و آب کوثر / ز هر سوی چمن جویی روان شد
مردم تاجیکستان به ویژه “بدخشانیان” در ایام عید نوروز خانه تکانی و ظروف خانه را کاملا تمیز می کنند تا گردی از سال کهنه باقی نماند و برابر رسم دیرینه نوروز، قبل از شروع عید نوروز بانوی خانه وقتی که خورشید طلوع کرد دو جارو را که سرخ رنگ است و در فصل پاییز از کوه جمع آوری کرده و تا جشن نوروز نگاه داشته در جلوی خانه راست می گذارند، زیرا رنگ سرخ برای این مردم رمز نیکی و پیروزی و برکت است.
پس از طلوع کامل خورشید هر خانواده می کوشد هرچه زودتر وسایل خانه را به بیرون آورده و یکپارچه قرمز را بالای سر در ورودی خانه بیاویزد که این معنی همان رمز نیکی و خوشی ایام سال است . سپس درها و پنجره ها باز می شوند تا هوای نوروزی و بهاری که حامل برکت و شادی است وارد خانه شود. حتی آنها دیگ هایی را که سیاه شده اند را با خاک مخصوص به رنگ سفید در می آورند که به معنی نو شدن است. کودکان با گچ سفید روی دیوار نقش گل و بلبل و آهو و بز کوهی می‌کشند. رنگ سفید در روزهای نوروز نقش نمادین دارد و همه جا به چشم می‌خورد. مردان خانواده شاخه‌های بلند درختان را می‌برند و با کارد روی آنها گل می‌تراشند. سپس شاخه‌های آراسته را با ندای ˈشاگون بهار مبارک!ˈ وارد خانه میکنند و در سوراخ‌های پنج ستون خانه استوار میکنند.
تاجیک ها هم تقریبا هم چون ایرانی ها سفره هفت سین می چینند که به آن سفره “دسترخان” می گویند اما جشن نوروز را برخلاف ایرانی ها به خیابان ها می کشاندند تا همه در آن شریک باشند در واقع نوروز در تاجیکستان فقط به خانه ها نمی آید بلکه تمام شهر را متحول می کند.
آداب و رسوم نوروز در استان بدخشان تاجیکستان
۳- مراسم حوت:
مردم به‌ویژه کشاورزان از گذشته مراسم خاصی پیش از نوروز داشتند یکی از این مراسم مراسم حوت نام دارد. حوت از نظر کشاورزان آخرین ماه سال بود و به همین دلیل به عنوان زمانی مناسب برای کشت و کار بهاری انتخاب می‌شده است. در این مراسم مردم با فراهم کردن ملزومات جشن سه شب اول ماه حوت ار در مهمانی‌ها گرد هم می‌آمدند و در اططاف آتش به شنیدن موسیقی، رقصیدن یا بازی می‌پرداختند.
۴-مراسم گل گردانی:
یکی دیگر از مراسم مهم وابسته به نوروز و کارهای کشاورزی ˈگل گردانیˈ نام دارد. مراسم گل گردانی را ˈبایچیچکˈ یا ˈبایچیچک گوییˈ نیز می‌نامند.
مردم تاجیک از زمان های قدیم به مناسبت بیداری طبیعت و آغاز شکوفه دهی گل‌ها و درختان به گل گردانی می‌پرداختند. در گذشته وظیفه گل گردانی به عهده بزرگسالان بود. اما این مراسم اکنون در اکثر محل ها توسط بچه ها و جوانان انجام می شود. این مراسم به این صورت اجرا می شود که پیش از فرارسیدن نوروز گل گردان ها و کودکان به دره و کوه و دشت و تپه رفته و از آنجا گل زردک یا سیاه گوش (بایچیچک) می‌چینند. سپس با دسته‌های گل، روستا به روستا می‌گردند و به ساکنان آنها، مژده رسیدن بهار و پایان یافتن زمستان و آغاز کشت و کار بهاری را با اشعاری می‌سرایند
جشن ˈبایچیچکˈ یا ˈگل بهمنˈ روز و یا گل گردانی تاریخ به خصوصی ندارد و وابسته به میل طبیعت است و هرگاه نخستین گل های بهمن جوانه بزنند و کودکان این گل ها را پیدا کنند، مژد رسیدن بهار در کوی و برزن طنین می اندازد.
جانییک اسراریانˈ شخصیت فرهنگی تاجیک می‌گوید: این مراسم در مکان‌های مختلف بهنام‌های خاص نامیده میشود بطور مثال مردم ˈدره حصارˈ و تاجیکان استان ˈسرخان دریاˈ و در ازبکستان این مراسم را با نام ˈگل گردکˈ برگزار می کنند.
۵-گلگشت نوروزی:
ساکنان شهر دوشنبه و حومه آن با رفتن به بوستان ها و مراکز تفریحی که آن را “گشت عیدانه ” می نامند، آغاز عید نوروز در این کشور را جشن می گیرند . جشن نوروز در تاجیکستان پنج روز ادامه دارد و تمام اداره ها و دستگاه های دولتی در طول این ایام تعطیل خواهد بود. این در حالی است که در در برخی از مناطق شمال افغانستان حدود ۴۰ روز نوروز را جشن می گیرند.
مردم تاجیکستان با حضور در پارک ها و اماکن عمومی و تفریحی شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان نخستین روز بهار را جشن می گیرند. این مراسم که به گلگشت نوروزی معروف است در همه شهرها و روستاهای تاجیکستان برگزار می شود. عرضه سفره های هفت سین و لباس های رنگارنگ محلی در قالب نمایشگاه های خیابانی ، پخت غذاهای ملی ، جنگ کبک ها و مسابقات کشتی گیری از مراسم هایی است که در جریان برگزاری مراسم گلگشت نوروزی اجرا می شود و اماکن عمومی این کشور در این هفته آکنده از عطر خوراکی‌های محلی و رنگهای شاد است. تاجیک ها در اولین روز بهار ، با ماکت با شکوه تخت جمشید جشن ها و فستیوال نوروزی را آغاز می کنند.
جشن های نوروزی درتاجیکستان با این رسم که جشن های مفصل معمولاً باید در تفرجگاه‌های خارج شهر برگزار‌شوند ، تاجیک‌ها به “گلگشت نوروزی ” می روند ، همانند؛ شهر دوشنبه ، “شهرک وحدت” با داشتن پارکی بزرگ و در خجند «کالخوز اربابی» با باغ‌های وسیع اطرافش ، میزبانان مراسم گلگشت نوروزی می‌شوند و با چای کبود و نان رایگان از مهمانان و فقیرترها پذیرایی می کنند و اگر «آش پلو»ی رایگان هم باشد نور علی نور است. آش پلو را با نخود ، برنج، و پی گوسفند و آب زیاد می‌پزند. بندبازی، کشتی محلی و خروس جنگی – در مناطق روستایی جنوب- از دیگر مراسم در این روزها به شمار می‌رود.
حافظ در غزلی گفته:
ز کوی یــــار مــی‌آید نسیــم باد نوروزی / از این باد ار مدد خواهی چراغ دل برافروزی
چو گل گر خرده‌ای داری خدا را صرف عشرت کن / که قارون را غلطهــا داد سودای زرانــدوزی
ز جام گل دگر بلبل چنــان مست می لــعلست / که زد بر چـــرخ فیروزه صفیر تخـــت فیروزی
به صحرا رو که از دامن غبــار غم بیفشانی / به گلزار آی کــز بلبل غزل گفــتن بیامـوزی
۶- مراسم جفت براران:
یکی دیگر از مراسمی که در گذشته پیش از کاشت و کار کشاورزان و چند روز قبل از نوروز با آرزوی پر برکت شدن محصولات برگزار میشود، مراسم «جفت براران» است. جفت براران در اکثر محل‌ها در اواخر ماه حوت تشکیل میشود. در این مراسم همه اهل خانواده شرکت میکنند. کشاورزان نیز پلو، نان فطیر و یا غذای مربوط به مراسم را تهیه کرده و ۱۵ تا ۲۰ نفر از کهنسالان را دعوت می‌کردند و بعد از غذا نیز این عبارات را می‌گفتند: «مزید نعمت، زیاده دولت، برار کار، صحت و سلامتی خرد و کلان، رسد به بابای دهقان، خوش آمدید میهمانان».
۷-مراسم سومنک پزی:
سمنوپزان یکی از این آیین‌های نوروزی در تاجیکستان است. سمنک یا سمنو از بهترین غذاهای نوروزی است که از جوانه گندم و آرد تهیه می شود و یکی از اجزای اصلی سفره هفت سین یا خوان نوروزی به شمار می آید. البته مراسم سمنوپزان در کشورهای افغانستان، ایران، تاجیکستان و ازبکستان مهم ترین رسم نوروزی است. با وجود این، این خوراکی در این کشورها به ندرت در طول سال خورده می شود و تنها در نوروز زینت بخش سفره های نوروزی است. این غذا در کشورهای دیگر به نام های سمنی٬ سوملک٬ سومنک و سومولوک هم شناخته می شود. اما در تاجیکستان مهم ترین خوراکی تاجیکان برای نوروز که در تمام مناطق تاجیکستان عمومیت دارد، سمنو است که هنگام پختن آن نواهایی نظیر،ˈبوی بهار است سمنک، آش نهار است سمنک، از گل گندم سمنک، خوردن مردم سمنکˈ را سر می دهند.
آیین تهیه و پخت سمنک یا سمنو در همه مناطق این کشور هنوز هم باقی است و پس از اعلام استقلال به جدول جشن‌های رسمی عید نوروز وارد و دوباره احیا شده است. آیین پخت سمنک نوروزی که تا به حال بیشتر خاص مردم روستاهای تاجیکستان بود، هم اکنون در میان ساکنان شهرها نیز اجرا می شود.
سمنک را در تاجیکستان عمدتا زنان می پزند و برای این کار از قبل در ظروف رو باز گندم را به خیس می گذارند و تا زمان سبز شدن دانه های گندم انتظار می کشند. در روزهای آمادگی برای برپایی جشن نوروز شیره گندم را با آرد مخلوط کرده به دیگ می‌ریزند و روی آتش برای پخت می‌گذارند. پخت سمنک از صبح زود دو روز قبل از عید آغاز می شود و برای این که سمنک خیلی دیر می‌پزد، زنان طباخ گرد دیگ جمع شده و تا پخت آن با زدن دف در وصف نوروز ترانه می‌خوانند.
به عقیده تاجیک‌ها، در زمان پخت سمنو از حکایت های مذهبی و دینی می گویند، به خصوص از حضرت فاطمه زهرا که به گفته آنان در آن زمان به عنوان طعام استفاده می کردند. هم چنین حاجتمندان می‌توانند حاجت بگیرند و بیماران نیز شفا یابند و به این خاطر سمنو به معنی استقبال از بهار و در بین تاجیک‌ها شفابخش است.در مراحل آخر پخت این خوراکی عیدانه زنان با آرزوی نیک به داخل دیگ سمنک هفت دانه سنگ خرد و چهارمغز (گردو) می‌اندازند. گفته میشود هنگام توزیع سمنو این سنگ‌ها و گردوها به کاسه هر کسی افتاد، وی به آرزویش خواهد رسید.
۸-مسابقه بزکشی:
مسابقه بزکشی هم یکی دیگر از برنامه های جدا نشدنی از جشن نوروز در تاجیکستان است. لاشه بز را وسط میدان می گذارند و از بلندگویی که روی کانتینری آن سوی میدان نصب شده در هر دور، مقدار جایزه و نام کسبه ای که هزینه جایزه این دور را متقبل شده اعلام می کنند. بعضی ها شرکت می کنند و آن هایی که جایزه باب میل آنان نباشد اطراف میدان سوارکاری یورتمه می روند تا دور بعدی آغاز شود.
مسابقه تا جایی که جایزه دهنده ای باشد ادامه پیدا می کند. در زمین بازی میدان بزکشی دو تکه پارچه قرمز بیش از هر چیز جلب توجه می کند، یکی پرچم جایی که مقصد نهایی لاشه بز است و دیگری دستار داور مسابقه که با ریش سفید و بلندش وسط میدان ایستاده است. مسابقه بزکشی شاید تنها میراث باقی مانده ای است که حس جنگ های سلحشورانه باستان را در ذهن هر تماشاگری تداعی می کند.
۹-شاگون بهار مبارک:
در بدخشان در شب دوم سال نو از کله و پاچه گوسفند وگندم غذای مخصوصی تهیه می کنند که به آن “باج” می گویند. تاجیک ها در نخستین روز نوروز، صبحانه را با انواع غذاهای شیرین صرف می کنند که عبارت است از حلوا، شیربرنج، غوز حماچ ، به این امید که تا پایان سال زندگی شان شیرین باشد. پس از صرف صبحانه پارچه سرخی را بالای در ورودی خانه می آویزند که آن را نشانه بهروزی و خوش بختی می دانند. آن گاه اثاث خانه را که از قبل تمیز کرده اند به طرزی نیکو می چینند، سپس پنجره ها را می گشایند تا نسیم نوروزی در زوایای خانه به گردش درآید. همه لباس تازه به تن می کنند و کوچک ترها در حالی که غنچه ای از گل سرخ در دست دارند نزد بزرگترها می روند و با گفتن”شاگون بهار مبارک” سالی خوش برایشان آرزو می کنند.
نوروز در تاجیکستان
جشن های نوروزی در مازندران
عید نوروز :
هنگام تحویل سال افراد خانواده دور سفره هفت سین که با ظرافت و سلیقه خانم خانه چیده شده می نشینند و در حالیکه پدر خانواده دعای تحویل می خواند منتظر سال نو می شوند. در گذشته که امکانات ارتباطی مانند رادیو و تلویزیون نبود با تیراندازی یا گفتن اذان سال جدید را به همه اعلام می داشتند. بعد از این که سال نو شد کسی که به عنوان مادرمه انتخاب شده با مجمعی که در ان قرآن ، آیینه، اب ، سبزه و شاخه های سبز جوان قرار دارد وارد خانه می شود چهارگوشه اتاق ها را آب می پاشد قرآن را کنار سفره هفت سین می گذارد و شاخه های سبز ( درخت آلوچه) را به این نیت که سال سرسبز و خوش و خرمی برای خانواده باشد، جلوی در اتاق آویزان یا روی طاقچه اتاق می گذارد. دراین روز مادر خانه، غذای عید، سبزی پلو با مرغ یا گوشت درست می کند. علاوه بر آن غذایی به عنوان خیرات برای اموات می پزند و بین مردم پخش می کنند . در غروب شب اول سال به این اعتقاد که چراغ خانه آنها همیشه روشن و نورانی باشد، به سر در خانه ها شمع یا شعله آتش آویزان می کنند.
خوردنی های عید :
چند روز مانده به عید مقدار زیادی برنج را می خیساندند و بعد از شستشوی کامل آن را نیمه خشک می کردند و به همراه دیگر زنان به دنگه سر(آسیاب دستی) می رفتند و برج ها را آرد می کردند که به آرد برنج ((دنکو)) می گویند. پس از آن که سهم صاحب آسیاب را از دنکو دادند به خانه بر می گشتند. دنکو را روی حرارت ملایم تفت می دادند آن وقت با پودر قند و روغن گاوی حلوا درست می کردند. پیشتر ها اندازه حلوا درست به اندازه ی یک آجر بود. هم چنین باآرد برنج (دنکو) >> کماج << هم می پختند.
کماج نان گردی است که محتویات آن آرد برنج” شیر و تخم مرغ می باشد. معمولا زنان بعد از پختن نان خانگی خمیر کماج را روی تنور می گذاشتند و روی آن را با صفحه ای فلزی پوشانده زغال های گداخته می گذاشتند که در واقع همان عمل فر امروزی بود و کماج مانند کیک پوف می کرد. از خوردنی های دیگر نوروز دخترانه است که آن هم ازبرنج پخته و خشک شده در آفتاب تند تابستان درست می شود.
برنج خشک شده را در روغن بسیار داغ می ریزند که فورا پفکی می شود آن را در ظرفی می ریزند و بر رویش عسل یا شیره ی خرمالو و یا شکر می پاشند و مصرف می کنند. از خوردنی های دیگر نوروز نان تنوری ریز است که از آرد گندم تخم مرغ”شکر و روغن درست می شود. نان تنوری ریز توسط زنان در تنور پخته می شود و در سفره نوروزی قرار می گیرد. رنگ کردن تخم مرغ از کارهای دیگر زنان و دختران مازندران است. در قدیم برای رنگ کردن تخم مرغ گزنه را در آب جوش می جوشاندند و تخم مرغ را در آب آن قرار داده می پختند که تخم مرغ ها رنگ سبز طبیعی به خود می گرفت.
هم چنین با زغال شکل های مختلفی روی تخم مرغ می کشیدند. همه ی مراسم فوق هم اکنون در مازندران رایج است جز این که شکل انجام آنها تغییر نموده مثلا همه مردم برای آرد برنج به ((دنگ سر))نمی روند بلکه با آسیاب های کوچک برقی در منزلشان برج را آرد می کنند اگر چه در بعضی نقاط مثل((خواجه کلا)) زیراب دنگ سر وجود دارد و مردم از هر محله ای به آنجا می روند و بر نجشان را ((دنکو)) می کنند.
هنوز هم ((دنکوی)) دنگ سر از نظر مرغوبیت حرف اول را می زند. هم چنین برای رنگ کردن تخم مرغ از رنگ های شیمیایی استفاده می کنند و کماج را در فر می پزند. از شیرینی های بسیار خوشمزه و تقریبا پر خرج ایام نوروز در مازندران ((آب دندان)) است که از آرد برنج بسیار نرم و پودر قند و کره تشکیل شده است. آب دندان در فر پخته می شود و سابقه ای دیرینه دارد.
آداب و رسوم عید نوروز در مازندران
مردم مازندران در اواسط مرداد ماه جشنی به نام نوروز ماه دارند وقتی که اولین محصول برنج زودرس رسید بعد از جمع آوری و درو با همان برنج غذا درست می کنند و درخارج از روستا جشن پایان کار می گیرند. این مراسم دست مانند سیزده به در است و اعتقاد دارند که این روز را حتما” باید بیرون از روستا به سر برد در واقع این جشن یک نوع سپاسگزاری به درگاه خداوند است.
مراسم تیرماه سیزده :
از دیگر مراسم سنتی و رسمی مازندران تیرماه سیزده است که در اواسط آبان هر سال برگزار می شود. البته روایات مختلف در مورد تیرماه سیزده وجود دارد.
می گویند که شب تولد حضرت علی ( ع) است.
می گویند پیروزی کاوه بر ضحاک و جشن مهرگان است.
در این شب همه خانواده کنار هم جمع می شوند و تا پاسی از شب به خوردن تنقلات و گوش دادن به قصه و افسانه های بزرگ ترها سپری می کنند جوانان هم با در دست داشتن ترکه ای بلند که کیسه ای به انتهای آن بسته شده است. همراه کودکان به در خانه ها رفته و با سر و صدا و کوبیدن چوب به درخانه ها و لال بازی از صاحب خانه تقاضای هدیه می کنند به آنها پول ، میوه، شیرینی داده می شود.
هنگامی که لال به همراه گروه خود در کوچه ها شروع به حرکت می کند این اشعار را می خواند:
لال بیمو، لال بیمو، پارسال و پیرار بیمو، چل بزن دیگه بزن، لال انه لالک انه، پیسه گنده خوانه ، سالو ماه ارزون نوه، لال مار رسوا نو، لال انه لالک انه، پاربورده امسال انه ، لال آمده ، لال آمده، پارسال و امسال امده، چرخ نخ ریسی را حرکت بده، به دیگ بزرم، لال آید، لال کوچک می آید، کسی که شیرینی پیس کنده می خواهد می آید ، سال و ماه ارزان نمی شود، لال بزرگ رسوا نمی شود، لال می آید، لال کوچک می آید ، پارسال رفته امسال می آید.
آیین سنتی ۲۶ عید ماه :
آیین ویژه سنتی ۲۶ عید ماه طبری هر سال در تاریخ ۲۸ تیرماه شمسی در بیشتر روستاهای استان برگزار می شود. در روستای امامزاده حسن سوادکوه این مراسم با آداب خاصی انجام می شود این رسم به جشن مردگان نیز معروف است. بر اساس سنت رایج و باورهای مردم در زمان های قدیم فریدون پادشاه پیشدادی به خونخواهی پدرش جمشید شاه حاک پادشاه را سرنگون می کند مردم خبر این پیروزی را در شب با آتش زدن بوته ها به یکدیگر اطلاع می دهند. و فردای آن روز با برپایی جشن و مسابقه کشتی این پیروزی را گرامی می دارند.
امروزه نیز اهالی روستاهای اطراف همگی به امامزاده حسن می آیند و علاوه بر خیرات کردن برای اموات خود و روشن کردن شمع روی مزارها، تماشاگر مسابقه کشتی سنتی لوچر می شوند. در این روز کشتی گیران سوادکوه در این محوطه گرد می آیند و به مصاف هم می روند.در مناطق جلگه ای جشن مردگان در آرامگاه ها برگزار می شود.
